Sosyal Medya

Makale

Erdoğan’ın çağrısı ve İİT’nin geleceği

tarihinde yayınlandı.

Ä°slâm Ä°ÅŸbirliÄŸi TeÅŸkilâtı (Ä°Ä°T) 13. Zirvesi 'adalet' ve 'barış' temasıyla Ä°stanbul'da toplandı. BM'den sonra ikinci büyük uluslararası örgüt olarak Ä°Ä°T, 57 ülkenin ve 1.7 milyar Müslüman'ın meselelerinin görüşüldüğü en önemli platform. 1969'da Mescid-i Aksa'nın yakılmasının ardından kurulan Ä°slam Konferansı Örgütü 2011'de, Ä°Ä°T adını aldı. Tam da Arap isyanlarının OrtadoÄŸu'yu yeni bir alt-üst oluÅŸa taşıdığı günlerde... Konferans'tan teÅŸkilata geçiÅŸ ne yazık ki beklenen "daha fazla iÅŸbirliÄŸi ve yakınlaÅŸma" ile sonuçlanmadı.
İİT, Arap isyanlarının getirdiği kaosta çatışma alanlarında istendiği ölçüde aktif, yapıcı bir rol üstlenemedi. Ancak yine de 5 yılı aşkın bir süredir bölgeyi istikrarsızlığa ve çatışmaya boğan şiddet sarmalından çıkışta İİT, Müslüman halkların gözlerinin çevrildiği en kritik teşkilat. İstanbul zirvesi de Ortadoğu'da yeni bir "işbirliği ve dayanışma" döneminin açılması yönünde beklentileri canlandırdı.
Arap isyanları Birinci Dünya Savaşı sonrası kurulan statükoya son vermişti. Ancak bu statükonun yıkıntılarından yeni bir düzen çıkarılamadı.
İslam dünyasının önde gelen ülkeleri Libya'dan Irak, Suriye ve Yemen'e kadar tüm çatışma alanlarındaki yakıcı sorunları çözemediler. Endonezya ve Malezya, Ortadoğu'nun sorunlarına uzak, ilgisiz kalırken bölgenin önde gelen ülkeleri de rekabeti öne çıkardı.ABD'nin bıraktığı siyasi boşluk bölge ülkeleri tarafından işbirliği gündemi ile doldurulamadı. Bu yüzden bölgesel düzen kurulamadı ve Mısır'da otoriter yönetim geri dönerken Suriye tüm bölgenin kara deliği haline geldi.
Radikal terör örgütleri, vekalet savaÅŸları ve mezhepçiliÄŸin tüm bölgeyi derinden etkilemesine zemin teÅŸkil etti. Büyük güçler, bölgesel güçlerin (Suudi Arabistan, Ä°ran, Türkiye ve Mısır) rekabetini kullanarak her birini sınırlandıran politikalar yürütebilme fırsatı yakaladılar.
Klasik ittifaklar (ABD- Suud ve ABD- Türkiye gibi) çözülürken yeni yakınlaÅŸmalar da düzen kuracak nitelikte deÄŸil. Sözgelimi nükleer konusundaki uzlaÅŸma ABD- Ä°ran iliÅŸkilerini ya da Esed'e verilen ortak destek Ä°ran- Rusya iliÅŸkilerini kalıcı ve istikrarlı bir boyuta taşıyamadı. Dolayısıyla en iyi durumda görülen Ä°ran bile ortauzun vadede kazanımlarını konsolide edebilecek bir konumda deÄŸil. Irak ve Suriye'den Yemen'e kadar uyguladığı Åžiici yayılmacı politikası sebebiyle Sünni dünyanın derin nefretini çekti. Suudi Arabistan ve Ä°ran arasındaki "yıkıcı rekabet" mezhepçiliÄŸin bölgenin genetiÄŸine iÅŸlemesine katkıda bulundu.
Ä°ÅŸte böylesi bir ortamda, dönem baÅŸkanlığını devralan CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan'ın Zirve açılış konuÅŸması Ä°Ä°T'ye yönelik beklentilerin tercümanı oldu. Hem de Ä°Ä°T'nin "gerçek bir birlik" olması için neler yapılması gerektiÄŸine dair önerilerle dopdolu olarak. Çatışmalardan "zarar görenin sadece Müslümanlar" olduÄŸu tespitinden hareket eden ErdoÄŸan'ın önerileri "kendi geleceÄŸine sahip çıkma" iradesini yansıtmakta:
1- Mezhepçiliği terk edelim; ihtilafları değil ittifakları güçlendirelim.
2- İslam dünyasındaki terör ve benzeri krizlere kendimiz müdahale edelim; bunun için yeni kurumlar oluşturalım (Polis İşbirliği ve Koordinasyon Merkezi; uluslararası tahkim müessesesi ve Kadın Konseyi gibi).
3- Küresel karar alma ve uygulama mekanizmalarındaki (BM Güvenlik Konseyi gibi) İslam ülkeleri aleyhine olan temsil adaletsizliğini gidermek için ortak çaba gösterelim.
Bu öneriler Ä°Ä°T'yi "Ä°slam Ãœmmeti için yeni bir platforma" çevirme çaÄŸrısıdır. "Ãœmmetinmaslahatını" dar, ulusal "çıkarların" önüne koyma tavsiyesidir. Bu çaÄŸrının nasıl bir karşılıkbulacağı henüz belli deÄŸil. EÄŸer bölgesel güçler mevcut kaos ve çatışmanın her birinin "bekasını" ne kadar tehlikeye attığını görecek noktaya gelmiÅŸse ümitvar olabiliriz.
"Selefi radikalizm" ve "Şiici yayılmacılık" tehditlerinin büyük güçlerin elinde bölge için ne kadar yıkıcı enstrümanlar olduğu fark edilirse Türkiye'nin çağrısı "krizden çıkışın" başlangıcı olabilir. Aksi takdirde Erdoğan'ın önerileri Ortadoğu halklarının "artık yeter" diyeceği yeni bir dalganın öncü ifadeleridir.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.